باورهای فلسفی ، یعنی به کارگیری روش فلسفی در تفکر و تحقیق در مسائل مربوط به فلسفه ، به طور مثال تربیتی. این تعریف بدین مفهوم است که ما در فلسفه تعلیم و تربیت به کوشش عقلانی برای مناقشه و تحلیل و نفد آن دسته از مفاهیم اساسی می پردازیم که کار تربیتی بر پایه آن ها استوار است، مثل طبیعت انسان، فعالیت مدرسه ای، مهارت، آزادی، فرهنگ ، شناخت و … فلسفه تعلیم و تربیت افزون بر بررسی «مفاهیم»، با همان راه و روش به تحلیل و نقد مشکلات تربیتی نیز می پردازد.

فلسفه بنیاد گرایی:

بنیاد گرایی نظریه ای است مبنی بر این ادعا که آموزش و پرورش اختصاصاً مستلزم یادگیری مهارت ها، هنرها، و علومی است که در گذشته مفید واقع شده و محتمل است که در آینده نیز مفید بمانند. «ماهیت گرا» یا (بنیاد گرا)، چنانچه از معنای لغوی کلمه بر می آید، معتقد است که برخی از مهارت های ضروری یا بنیادی همچون خواندن، نوشتن و حساب کردن و رفتارهای اجتماعی وزین وجود دارند که در رفاه انسانی مؤثر بوده و باید در هر برنامه درسی سنجیده دور ابتدایی گنجانده شوند. دانشجویان با کسب مهارت در این معارف که ویژه محیط های طبیعی و اجتماعی است، برای مشارکت مؤثر در جامعه متمدن آماده می شوند (گوتک ترجمه پاسرشت، ۱۳۸۶).

برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خود اهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه های ۱۶، ۱۲، ۷، ۵ و ۱۷ می شوند.

فسلفه پایدار گرایی:

نظریه پایدار گرایی در تعلیم و تربیت از فلسفه رئالیسم و تومیسم بهره گیری فراوانی کرده است. از نظر متافیزیکی پایدار گرایان برای جهان و جایگاه انسان در آن خصیصهعقلانی و رواحنی قائل شده اند. پایدار گرایان به پیروی از این اصل ارسطویی که انسان موجود عاقلی است مدرسه را به صورت نهادی اجتماعی که بالاخص برای پرورش قوای عقلانی انسان طرح ریزی شده است، در نظر می گیرند.

اصطلاح پایدارگرایی (پرنالیسم) از این اعتقاد بر می خیزد که اصول مهم آموزش و پرورش تغییرناپذیر و مکررند. (گوتک ترجمه پاک سرشت، ۱۳۸۶)

برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خوداظهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه های ۱، ۱۰، ۲۳، ۳۱و۳۹ می شوند.

فلسفه پیشرفت گرایی:

پیشرفت گرایی در آموزش و پرورش آمریکا در بادی امر به صورت عکس العمل در برابر صورت گرایی، لفافی و خودکامگی آموزش و پرورش سنتی آغاز شد. در اینجا تعریف آغازینی از ان عرضه خواهیم داشت. پیشرفت گرایی یک جهان بینی مبتنی بر این باور است که بهبود و اصلاح شرایط انسان و جامعه هم ممکن است و هم مطلوب . بسیاری از پرورشکاران اولیه پیشرفت گرایی در جستجوی نوآوری های تربیتی ای بودند که موجب آزادی نیروهای کودکی گردد (گوتک ترجمه پاک سرشت، ۱۳۸۶).

برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خوداظهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه های: ۴، ۲۴، ۲۶، ۳۵، ۳۶ می شوند.

فلسفه بازسازی اجتماعی:

نظریه بازسازی اجتماعی با نظریه های محافظه کارانه ماهیت گرایی و پایدار گرایی که به عقیده بازسازی گرایان نظریه هیی هستند که الگوها و ارزشهای اجتماعی را آیینه وار منعکس می کنند، بشدت در تضاد است. طرفداران بازسازی اجتماعی معتقدند که پرورشکاران باید ربای اصلاح جامعه سیاست ها و برنامه هایی را ابداع کنند. می گویند که معلمان باید از قدرت خود به منظور رهبری شاگردان در برنامه های مهندسی و اصلاح اجتماعی بهره گیرند (گوتک ترجمه پاک سرشت، ۱۳۸۶)

برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ گویه را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خوداظهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه های : ۸، ۱۱، ۱۵، ۲۵ و ۴۰ می شوند.

فلسفه رفتارگرائی:

رفتارگرایی بررسی علمی رفتار انسان است و هدف نهایی پیش بینی و کنترل رفتار می باشد. علاقه ی اصلی رفتار گرایان به رفتار و تغییراتی است که بر اثر تجربه ایجاد می شود. رفتار گرایان معتقدند رفتارهای قابل مشاهده و انداه گیری باید مطالعه شوند و رویدادهای ذهنبی را باید نادیده گرفت زیرا نمی توان آنها را مستقیماً بررسی نمود (شعاری نژاد، ۱۳۸۳). برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خوداظهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه های : ۲۰، ۳۰، ۳۲، ۳۵ و ۳۹ می شوند.

انسان گرایی

انسان گرایی به هرگونه نظام فکری یا عملی گفته می شود که بر طبیعت ، شأن، علایق و آرمان های انسان مبتنی است؛ مخصوصاً جنبش ها نوین عقل گرا و خداپرست که معتقدند آدمی خود این توانایی را دارد که خود را به کمال مطلوب برساند و از سلوک اخلاقی مطلوب برخوردار باشد، بدون اینکه به منبع فراسوی طبیعت گرایی نیاز داشته باشد این دیدگاه فلسفی را می توان در عبارت «انسان معیار همه چیز است» خلاصه کرد.

این مکتب در هر بحث علمی و فلسفی صلاح انسان را مقدم می شمارد و او را به شناخت خود و جهان و بهره برداری سودمند و مؤثر از جهان توانا می داند هم به عقل او ارزش می دهد و هم واقعیت های عینی را می پذیرد و معتقد است انسان می تواند حتی باید شناخت خود را از خویشتن و جهان روز به روز گسترش دهد (شعاری نژاد، ۱۳۸۳).

برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خوداظهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه های: ۳، ۱۳، ۱۸، ۲۱ و ۲۸ می شوند.

ساختن گرایی

ساختن گرایی یک رویکرد یادگیری است که بر فعال بودن یادگیرنده در ساختن دانش و فهم تأکید می کند سازنده گرایی یک دیدگاه روانشناختی و فلسفی است که طبق آن افراد بیشتر آنچه را که یاد می گیرند و می فهمد خود می سازند  شکل می دهند. در سال های اخیر اندیشه های روانشناسان ساختن گرا، برخاسته از نظریه کسانی چون پیاژه، ویگوتسکی و برونر بنا شده است (سیف، ۱۳۸۸).

برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره ازمودنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خوداظهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه اهای: ۲، ۹، ۱۹، ۲۷ و ۳۲ می شوند.

پردازش اطلاعات

برای نظریه پردازان شناختی یادگیری کسب و بازسازی ساختارهای شناختی است که از طریق آن اطلاعات پردازش و در حافظه ذخیره می شوند. نظریه شناختی بر این باور تأکید می کنند که یادگیری یک فرآیند درونی است که ممکن است به صورت تغییر فوری در رفتار آشکار ظاهر نشود. نظریه پردازان شناختی معتقدند که یادگیری به ضرورت توانایی هایی در فرد ایجاد و در حافظه او ذخیره می شود و هر وقت بخواهد – چه بلافاصله پس از یادگیری چه بعد از گذشت زمان – می تواند آن توانایی ها را مورد استفاده قرار دهد. ویژگی دیگر نظریه های شناختی این است که برخلاف نظریه های رفتاری که بر نقش محیط در تغییر رفتار و یادگیری تأکید دارند این نظریه ها بر پردازش فعال ذهنی و نقش فعال یادگیرنده در یادگیری تأکید می ورزند (سیف، ۱۳۸۸).

برای سنجش این فلسفه تعداد ۵ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمدنی دامنه ای بین ۵ تا ۲۵ را شامل می شود. این گویه ها در پرسشنامه «آزمون خوداظهاری فلسفه های آموزشی» شامل گویه های: ۶، ۱۴، ۲۲، ۲۹ و ۳۷ می شوند.

مدیریت کلاس با روش هایی مربوط است که معلمان به مدد آنها رفتار اجتماعی مثبت و مناسب دانش آموزان را بهبود می بخشند و رفتارهای مخرب آنها را مورد بررسی قرار می دهند (امینی، ۱۳۷۷).

مدیریت کلاس درس شامل طیف وسیعی از تکنیک ها و روش هایی است که برای تسهیل در آموزش، بالا بردن مدت زمان یادگیری، ایجاد و تداوم فضایی دلپذیر و خوشایند در کلاس، ممانعت از رفتارهای نابسامان و خلل آفرین و حاکمیت نظم و انضباط در کلاس، به کار برده می شود (ردستین، سایت حوزه).

مدیریت کلاس درس عبارت از رهبری کردن امور کلاس درس از طریق : تنظیم برنامه درسی، سازماندهی مراحل کار و منابع، سازماندهی محیط به منظور بالا بردن کار نظارت بر پیشرفت دانش آموزان و پیش بینی مسائل بالقوه است. (صفوی، ۱۳۷۲)

سبک های مدیریت در کلاس

سبک معلم، مجموعه ای از رفتارها و دیدگاه هایی است که وی برای به وجود آمدن بهترین وضعیت ممکن برای انجام آموزش به کار می گیرد. نقش اولیه معلم هنگام انجام فعالیت آموزشی، نقش مدیریتی است.

۱- سبک مدیریت استبدادی

معلمی که در مدیریت کلاس خود از سبک استبدادی استفاده می کند، دانش آموزان را بسیار محدود و کنترل می کند. دانش آموزان غالباً در تمام مدت آموزش در صندلی های خود می نشینند. میزها و صندلی ها معمولاً در یک ردیف و به صورت سنتی چیده شده اند و هیچ انحرافی ر چیدن میزها وجود ندارد. این معلم به ندرت اجاز خارج شدن از کلاس را به دانش آموزان می دهد و هیچ عذری را برای غیبت نم پذیرد. غالباً کلاس او آرام است. دانش آموزان می دانند که نباید مزاحم معلم شوند. آنان نباید هیچ صحبت و یا بحثی در کلاس داشته باشند. دانش آموزن معلم مقتدر فرصتی برای یادگیری تا تمرین مهارت های ارتباطی ندارند. این معلم انضباط سخت را ترجیح می دهد و انتظار اطاعت محیط ددارد.

ایستادن در برابر این معلم، منجر به نگهداری دانش آموز در مدرسه یا ارجاع موضوع به دفتر مدیر مدرسه می‌شود، در این کلاس دانش آموزان دستورها را مستقیماً دریافت می کنند و حق هیچگونه سؤالی ندارند.

بای سنجش این سبک تعداد ۳ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۳ تا ۱۵ را شامل می شود. این گویه از پرسشنامه «سنجش سبک مدیریت کلاسی» شامل گویه های ۳، ۱ و ۹ می شوند.

۲- سبک مدیریت آمرانه – مشاوره ای

معلم سبک مستبد مشاوره ا محدودیت ها و کنترل هایی برای دانش اموزان وضع نموده ، اما هم زمان استقلال فردی را تشویق می کند. این علم اغلب دلایل وضع قوانین و تصمیمات را توضیح می دهد. اگر دانش آموزی مزاحم کلاس است، مؤدبانه، اما سخت و محکم، او را سرزنش می کند. این معلم بعضی اوقات قوانین انضباطی خارج از کلاس را وضع می کند. معلم اقتدارگر، مشاوره ای هم چنین شرایطی برای تعامل زبانی بن دانش آموزان، نظیر بحث های انتقادی را فراهم می کند. دانش اموزان می دانند که می توانند هنگام تدریس معلم از او سؤال کنند. این محیط فرصت هایی برای یادگیری مهارت های اجتماعی فراهم می آورد. معلم در این سبک، نگرش مثبتی درباره دانش آموزان، شرح علایق و احساسات آنها دارد. کلاس او با تشویق و جایزه توام است. او غالباً روی تکالیف دانش اموزان توصیه اهایی می نویسد و بازخورد مثبت به دانش اموزان می دهد. ان معلم اقتدارگرا اعتماد به نفس شایستگی اجتماعی را تشویق می کند و انگیزه پیشرفت سطح بالا را پرورش می دهد. برای سنجش این سبک تعداد ۳ گویه در نظر گرفته شده است نمره آزمودنی دامنه ای بین ۳ تا ۱۵ را شامل می شود. این گویه از پرسشنامه «سنجش سبک مدیریت کلاسی» شامل گویه های ۴، ۸ و ۱۱ می شوند.

۳- سبک مدیریت آزادمنشانه

معلم آزادمنش کنترل و محدودیت کمی بر دانش آموزان دارد. او تلاش می کند به احساسات دانش اموزان آسیبی نرساند و در گفتن نه یا تحمیل قوانین به دانش اموزان مشکل دارد. اگر دانش آموزی مزاحم کلاس می شود، ممکن استفرض کند که او توجه کافی به دانش آموز نداشته است وقتی دانش اموزی حرف او را قطع می کند، او بر این باور است که دانش آموز مطمئناً چیز با ارزشی برای گفتن در کلاس دارد. چنین معلمی انضباط پیشنهادی را می پذیرد، با دانش آموزان سر و کله می زند و خیلی مراقب آنهاست. به هر حال، این آزادی بیش از حد در کلاس، به مهارت و شایستگی اجتماعی و کنترل شخصی می انجامد.

برای سنجش این سبک تعداد ۳ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۳ تا ۱۵ را شامل می شود. این گویه از پرسشنامه «سنجش سبک مدیریت کلاسی» شامل گویه های ۶، ۱۰ و ۱۲ می شوند.

۴- سبک مدیریت بی خاصیت

معلم بی تفاوت خیلی درگیر کلاس نمی شود. این معلم تقاضای کمی دارد و به کلاس هایش علاقه ای نشان نمی‌دهد. معلم بی تفاوت نمی خواهد بر دانش آموزان نفوذ داشته باشد. به این ترتیب، او احساس می کند که آمادگی کلاس ارزش تلاش و کوشش را ندارد. او اغلب از همان مواد آموزشی سال های قبل استفاده می کند. هم چنین نظم و انضباط کمی در کلاس چنین معلمی وجود دارد. این معلم ممکن است فاقد مهارت ها و شایستگی های لازم باشد. دانش‌اموزان نگرش های معلم بی تفاوت را احساس و درک می کنند.

در کلاس چنین معلمی یادگیری خیلی کم صورت می گیرد. هرکس در کلاس حرکت و زمان را تلف می کند. در یک چنین محیطی دانش اموزان فرصت خیلی کمی برای مشاهده یا تمرین مهارت های اجتماعی دارند. با توجه به انتظارات کمی که از آنها می رود، نظم و انضباط در چنین کلاسی خیلی کم است. دانش آموزان انگیزه اندکی برای پیشرفت دارند و از نظر کنترل شخصی کمبود دارند. (دیناروند، ۱۳۸۳) برای سنجش این سبک تعداد ۳ گویه در نظر گرفته شده که نمره آزمودنی دامنه ای بین ۳ تا ۱۵ را شامل می شود. این گویه از پرسشنامه«سنجش سبک مدیریت کلاسی» شامل گویه های ۵، ۲ و ۷ می شوند.

مطالب مشابه